Παιδί και παιχνίδι…, (α΄ μέρος)


παιχνιδι

Ηλέκτρα Κουτούκη, Δημοσιογράφος, ειδίκευση σε οικολογικά θέματα, υγείας και υγιεινής διατροφής (Πηγή:http://www.elamazi.gr)

Το παιχνίδι είναι η πιο αγαπημένη δραστηριότητα των παιδιών και έχει τεράστια σημασία για την ανάπτυξη τους. Το παιχνίδι είναι κίνηση, χαρά, δράση, εμπειρίες, ζωή… Εκείνο που θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια και λέω σ’ όλους γύρω μου για τις σημερινές μέρες, είναι ότι τα παλαιότερα χρόνια τα παιδιά έπαιζαν ανέμελα έξω στο ύπαιθρο, συμμετέχοντας σε ομαδικά παιχνίδια αυθόρμητα.
Θα έλεγα ας μπορέσουμε να τους δώσουμε λίγο έστω από εκείνο το «θαύμα», τότε που ελεύθερα μέσα από τη μιμητική δραστηριότητα τα παιδιά εκτονώνονταν και εξισορροπούσαν. Χαράξτε με κιμωλία σε ένα δρόμο το πλαίσιο για να παίξουν «κουτσό», να μάθουν τους απλούς κανόνες αυτού του παιχνιδιού και να γεμίσουν ζωτικότητα. Ας παίξουν «λάστιχο», «κρυφτό», «βαρελάκια», «Μάρμαρο – Ξεμάρμαρο», «μονά-ζυγά», «πινακωτή», «τυφλόμυγα»… Οι γονείς που αναγκάζουν τα παιδιά να ζουν κάτω από τη σκιά τους ή όπως εκείνοι επιθυμούν, χωρίς να τα αφήνουν να παίζουν, διαπράττουν μεγάλο έγκλημα. Δεν καταλαβαίνουν ότι το παιδί μέσα στο ομαδικό παιχνίδι ζει με τον καλύτερο τρόπο τη παιδική του ηλικία, εκεί μέσα από τη δράση και τις συγκινήσεις, διαμορφώνει το χαρακτήρα του και ωριμάζει πνευματικά και συναισθηματικά.
Στη παιδική ηλικία, την ηλικία της πλαστικότητας, ο άνθρωπος έχει δύο πρωταρχικά μέσα για να αναπτυχθεί: το παιχνίδι και τη μίμηση. Το παιδί δεν μπορεί να ταυτιστεί με τους μεγαλύτερους, να πάρει μέρος στις δραστηριότητές τους, αλλά ούτε ν’αναπτύξει ελεύθερα δική του δράση μέσα στην κοινωνία των μεγάλων. Έτσι βρίσκει διέξοδο να αναπαρασταίνει και να μιμείται στα παιχνίδια του τους ενήλικες, τη συμπεριφορά τους, τις ασχολίες τους, τις μεταξύ τους σχέσεις… Πολλά παιχνίδια όπως «ο μπακάλης», «οι κλέφτες και αστυνόμοι», «ο γιατρός», «το κυνηγητό»… είναι μίμηση και εικόνες από τη ζωή των μεγάλων.

Ότι βλέπει το παιδί στο περιβάλλον, αμέσως το μιμείται. Με τον τρόπο αυτό ιδιοποιείται τις γνώσεις και τις ικανότητες του περιβάλλοντος του. Ήδη το χαμόγελο του νεογέννητου είναι μια αυτόματη μίμηση της μητέρας που χαμογελάει και αυτή η αντανάκλαση δημιουργεί ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί μια επαφή, η οποία είναι σημαντική για τη ψυχική του ανάπτυξη. Το παιχνίδι δεν είναι ασήμαντο γεγονός στη ζωή του, αλλά το παιδί μπαίνει μέσα στο περίπλοκο περιβάλλον και παίζοντας δοκιμάζει στάσεις, ενέργειες και κοινωνικούς ρόλους, τους οποίους αργότερα θα διαλέξει πια «στα σοβαρά» σαν καθήκον στη ζωή του.
Τα παιδιά χρειάζονται ερεθίσματα: αντικείμενα για να αγγίξουν, να γευθούν, να μυρίσουν, να εξερευνήσουν, να περιεργασθούν, να παρατηρήσουν… Τα παιχνίδια προσφέρουν αυτά τα ερεθίσματα, αλλά όσο γοητευτικά και δημιουργικά κι αν είναι τα υλικά παιχνίδια, δεν είναι κι αυτά παρά ένα μικρό μέρος του πραγματικού κόσμου. Τα σημαντικότερα παιχνίδια δεν μπορούν να κατασκευαστούν, είναι χώμα, σαλιγκάρια, σκουλήκια, άμμος, λουλούδια, γρασίδι… Μπορεί η βιομηχανία παιδικών και βρεφικών παιχνιδιών να μεγαλώνει συνεχώς, αλλά όλο και πιο λίγα παιχνίδια κερδίζουν τη προσοχή των παιδιών. Τα υπόλοιπα στοιβάζονται και παραπετιούνται ξεχασμένα. Τα παιδιά από μωρά οδηγούνται στον καταναλωτισμό, συνεχώς περιμένουν ένα νέο αντικείμενο, ενώ οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτής της σπατάλης είναι τεράστιες. Προτού αγοράσετε ένα παιχνίδι, ελέγξτε την ποιότητά του, να είναι σωστά συναρμολογημένο, να μη σπάει εύκολα, να μην είναι βαμμένο με τοξικά χρώματα και να μη περιέχει εύφλεκτα υλικά. Σήμερα τα περισσότερα παιδιά κατέχουν περισσότερα παιχνίδια από όσα μπορούν να οικειοποιηθούν και να αγαπήσουν. Οι ειδικοί προτείνουν ότι αν δεν θέλετε να τα χαρίσετε, αποθηκεύστε τα και ξαναδώστε τα στα παιδιά μετά από μερικούς μήνες.
Άλλες συμβουλές για τα παιχνίδια
-Πετάξτε τα σπασμένα παιχνίδια που δεν μπορείτε πια να επισκευάσετε.
-Τα παιδιά σας ας παίξουν με άμμο, νερό, χρώματα, παλιά ρούχα σας για μεταμφιέσεις. Ακόμη πλαστικά πιάτα, ποτήρια και σουρωτήρια, μεγάλα χαρτόκουτα για σπιτάκια, μικρά κουτιά, χαρτοσακούλλες για μάσκες και κούκλες , κουβέρτες και σεντόνια για αντίσκηνα.
-Προτιμήστε παιχνίδια γερά και προσαρμόσιμα, φτιαγμένα από φυσικά υλικά. Μην αγοράζετε παιχνίδια που δεν ανταποκρίνονται στην ηλικία του παιδιού σας: εκτός από την απογοήτευση του παιδιού που δεν μπορεί να παίξει με το παιχνίδι, μπορεί να υπάρχουν κίνδυνοι για την ασφάλειά του.
-Αρνηθείτε να αγοράσετε παιχνίδια που δεν θεωρείτε εκπαιδευτικά και πέστε στους συγγενείς σας τι παιχνίδια θα ήθελαν τα παιδιά σας.
-Μοιραστείτε τα μεγαλύτερα παιχνίδια ή ανταλλάξετε κάποια παιχνίδια που το παιδί σας έχει βαρεθεί.
-Αγοράστε ασφαλέστερα παιχνίδια που καλλιεργούν τη φαντασία, όχι μόνον θα ωφεληθείτε οικονομικά, αλλά θα κερδίσετε ψυχική ηρεμία και χώρο στο σπίτι σας.

(Αναδημοσίευση από: http://www.faneromenihol.gr)