Ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ

Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ εἶναι γιά μᾶς Θεοῦ Δύναμη καί Θεοῦ Σοφία καί τό σημεῖο τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Πατέρες μίλησαν πάρα πολύ γιά τόν Τίμιο Σταυρό. Ὄχι μόνο τόσο σάν ἕνα σημεῖο πάνω στό ὁποῖο ὁ Κύριος σταυρώθηκε καί ὑπέγραψε τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους ἀλλά καί σάν νόημα.

   Πρῶτα ἀπ’ ὅλα νά δοῦμε τόν Σταυρό ὡς σημεῖο. Πρίν τή σταύρωση τοῦ Χριστοῦ ὁ σταυρός ἦταν ἕνα ἐργαλεῖο καταδίκης ἀνθρώπων. Ἦταν σύμβολο κατάρας καί καθένας πού σταυρώνετο θεωρεῖτο καταραμένος. Τό λέγει καί ἡ Γραφή. «Ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπί ξύλου». Θεωρεῖτο μία ἀπό τίς πιό ἀτιμωτικές ἐκτελέσεις. Ταυτόχρονα ὅμως εἶναι γεγονός ὅτι μέσα στήν Παλαιά Διαθήκη ὑπάρχουν προτυπώσεις τοῦ Σταυροῦ, δηλαδή ὑπάρχουν πράγματα καί γεγονότα καί σημεῖα τά ὁποῖα προτύπωναν τόν Τίμιο Σταυρό. Μάλιστα στήν ἐποχή μας εἶναι καλό νά γνωρίζουμε ὁρισμένα παραδείγματα, γιατί πολλές φορές ἀκοῦμε ἀντιρρήσεις κυρίως ἀπό αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι προβάλλουν τό ἐπιχείρημα: πῶς εἶναι δυνατόν ἕνα ἐργαλεῖο φόνου ὅπως εἶναι ὁ σταυρός,  ἐσεῖς νά τό τιμᾶτε καί νά τό ἀσπάζεστε;

   Κατ’ ἀρχάς βλέπουμε στήν Παλαιά Διαθήκη στή θυσία τοῦ Ἀβραάμ, ὅταν ἔπαιρνε τό παιδί του τόν Ἰσαάκ νά τόν θυσιάσει, νά ἐμφανίζεται στό τέλος ἕνα πρόβατο, τό ὁποῖο ἦταν δεμένο πάνω σ’ ἕνα δένδρο πού ὀνομαζόταν Σαδέκ. Ἔτσι τό ὀνομάζει ἡ Γραφή, πού σημαίνει ξύλο ἀφέσεως. Οἱ Πατέρες εἶδαν σ’ αὐτό ἀκριβῶς τόν ἀμνό τοῦ Θεοῦ, τόν Χριστό, ὁ ὁποῖος πάνω στό ξύλο τῆς ἀφέσεως – τόν Σταυρό –  ἔσωσε τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία.

Ὅταν κάποτε γινόταν μάχη μεταξύ τῶν Ἰσραηλιτῶν καί τῶν Ἀμαληκιτῶν, γιά νά μπορέσουν νά νικήσουν οἱ Ἰσραηλίτες, πού ἦταν λιγότεροι, ὁ Θεός εἶπε στόν Μωϋσῆ νά ἔχει τά χέρια του  σέ ὁριζόντια στάση ἐκτεταμένα.  Ὅση ὥρα τά χέρια τοῦ Μωυσῆ ἦταν σ’αὐτή τή στάση  νικοῦσαν οἱ Ἰσραηλίτες, ὅση ὥρα κατέβαζε τά χέρια κουρασμένος νικοῦσαν οἱ Ἀμαληκίτες.

Ὅταν ὁ Μωυσῆς θά περνοῦσε τόν λαό τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Ἐρυθρά Θάλασσα, μ’ ἕνα ὁριζόντιο κτύπημα μέ τή ράβδο του ἄνοιξε τή θάλασσα καί πέρασαν οἱ Ἰσραηλίτες.  Μετά μ’ ἕνα κάθετο κτύπημα ἕνωσε ξανά τή θάλασσα καί ἔτσι προτυπώθηκε ὁ τύπος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

῎Αλλη προτύπωση τοῦ Σταυροῦ εἶναι αὐτό πού λέει ὁ Χριστός στό Εὐαγγέλιο: ὅπως  οἱ Ἑβραῖοι ἔβλεπαν τό χάλκινο φίδι, πού ὕψωσε ὁ Μωυσῆς στήν ἔρημο καί σώζωνταν ἀπό τά τσιμπήματα τῶν πραγματικῶν φιδιῶν, ἔτσι θά ὑψωθεῖ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ὥστε καθένας πού θά προσβλέπει σ’ αὐτόν, δηλαδή στόν Χριστό, θά σώζεται ἀπό τόν νοητό ὄφιν, τόν διάβολο.

   Ἀλλοῦ πάλι ὅταν ὁ Μωυσῆς ἔπρεπε νά δώσει νερό στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ καί τό νερό τῆς πηγῆς ἦταν πικρό καί δηλητηριῶδες, ὁ Θεός τοῦ ὑπέδειξε ἕνα ξύλο τό ὁποῖο ἔριξε μέσα στήν πηγή αὐτή καί ἀμέσως ἔγινε πόσιμο καί ἰαματικό.    Καί ἄλλες πολλές φορές ἔχουμε μιά παρουσία, αἰνιγματώδη βέβαια, τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, στήν Παλαιά Διαθήκη.

Ἔρχεται δέ ἡ Καινή Διαθήκη μέ τό γεγονός τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ καί ἀποκορύφωμα τή Σταύρωσή του. Καί παραμένει πλέον ὁ Σταυρός αὐτός ὡς καύχημα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει ξεκάθαρα: “ σέ μένα δέν ὑπάρχει καύχημα ἄλλο σ’ αὐτό τόν κόσμο, παρά μόνο ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ». Ἄν ὁ Ἀπόστολος θεωρεῖ καύχημα τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ καί ἄν ἀλλοῦ ὀδύρεται καί κλαίει γιά τούς ἐχθρούς τοῦ Σταυροῦ, τότε πῶς μπορεῖ νά δεχτεῖ κάποιος ὅτι ὁ Σταυρός παραμένει σύμβολο ἀτιμώσεως καί θανάτου. Ὁ Σταυρός μέ τή Σταύρωση τοῦ Κυρίου καί μέ τό αἷμα Του ἁγιάσθηκε ὄχι ἐπειδή ἀπέθανε ὁ Χριστός πάνω, ἀλλά ἐπειδή σώθηκε ὁ ἄνθρωπος διά τοῦ Σταυροῦ.

Στήν Ἐκκλησία ἀπό τά πρῶτα χρόνια ὁ Σταυρός θεωρεῖτο τό σημεῖο τοῦ Κυρίου. Ἡ Ἐκκλησία πάντοτε ἁγίαζε τίς ἐνέργειές της, τά τέκνα, τά μυστήριά της, τήν ὕπαρξή της, ἄρχιζε καί τελείωνε τά πάντα μέ τόν Σταυρό. Ὁ Σταυρός ἦταν τό σημεῖο τῆς Ἐκκλησίας, τό σημεῖο τοῦ Χριστοῦ, ἦταν ἡ σφραγίδα τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό βέβαια σημαίνει ὅτι εἶναι ἕνα σύμβολο ἐξαγιασμένο, σωτήριο, γεμάτο δύναμη. Δέν εἶναι ἕνα ἁπλό πράγμα, ἀλλά φέρει δύναμη καί μάλιστα τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ πού ὁ Σταυρός τυπώνεται ἐκεῖ δέν μποροῦν νά ὑπάρξουν ἄλλες δυνάμεις. Ἐμεῖς ἀπό τό Εὐαγγέλιο καί ἀπό τήν πείρα τῶν Πατέρων ξέρουμε ὅτι ὑπάρχουν καί οἱ δαιμονικές ἐνέργειες, οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν κι αὐτές μέ τόν δικό τους τρόπο καί μέ τά δικά τους σύμβολα καί πράγματα νά ἐπηρεάσουν ἀρνητικά τόν ἄνθρωπο, ὅμως ὁ Σταυρός πού φέρουμε πάνω μας, μᾶς ἁγιάζει καί μᾶς βοηθᾶ πνευματικά. Πρέπει νά προσέχουμε πῶς κάνουμε τόν σταυρό μας. Πολλές φορές κάνουμε λανθασμένα τόν σταυρό μας καί αὐτό σημαίνει μία ἀσέβεια πρός τόν τύπο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.  Εἶναι ἕνας συγκεκριμένος τύπος, εἶναι ἕνα συγκεκριμένο σύμβολο, μία σφραγίδα, πού δέν μπορεῖ νά ἀλλοιώνεται, γιατί μετά παραμένει ἀνενέργητος.

Γι’ αὐτό ὅταν κάνουμε τόν σταυρό μας πρέπει νά εἴμαστε ἀκριβεῖς καί ὅταν τόν φέρουμε νά εἶναι Σταυρός καί ὄχι ἄλλα σχέδια παρόμοια, πού πλησιάζουν τόν τύπο τοῦ Σταυροῦ. Βέβαια, δέν κάνουμε τόν σταυρό μας ὅπως τύχει, ἀλλά ὁ σταυρός νά συνοδεύεται ἀπό προσευχή καί νά ἐπικαλούμαστε τό ἔλεος τοῦ Χριστοῦ. Ὑπάρχουν στή ζωή μας ἀναρίθμητα γεγονότα τά ὁποῖα δείχνουν αὐτή τή δύναμη τῆς παρουσίας τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στή ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Μάλιστα πολλοί ἄνθρωποι μέ ἀρνητικές ἐνέργειες δέν μποροῦν νά ἀντικρίσουν τό σύμβολο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ Σταυρός νικᾶ καί κατατροπώνει τίς δαιμονικές ἐνέργειες καί δέν μπορεῖ ἡ ἐνέργεια τοῦ σατανᾶ νά πάει ἐκεῖ ὅπου εἶναι ἡ ἐνέργεια τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας. Γι’ αὐτό καί οἱ γονεῖς καί οἱ πρόγονοί μας εἶχαν μεγάλη εὐλάβεια καί μέ πολλή προσοχή καί σεβασμό σφράγιζαν τή ζωή τους ὁλόκληρη μέ τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει στούς γονεῖς ἕνα λόγο: “Πρόσεχε μητέρα καί πατέρα, νά σφραγίζετε τά παιδιά σας συχνά μέ τόν τύπο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ,  ὥστε νά τά ἐπισκιάζει ἡ χάρις τοῦ Χριστοῦ». Ὅταν βαφτίζεται ἕνας ἄνθρωπος ἡ τάξη τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος ἐπιβάλλει ὁ ἱερέας νά σταυρώσει τήν καρδιά τοῦ νεοφώτιστου μέ τόν τύπο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ λέγοντας: “ἐξέλασον ἀπ’ αὐτοῦ πᾶν πονηρόν καί ἀκάθαρτον πνεῦμα καί κεκρυμμένον καί ἐμφωλεῦον αὐτοῦ τήν καρδίαν”. Δηλαδή ἐκδίωξε ἀπό τήν καρδία του κάθε πονηρό καί ἀκάθαρτο πνεῦμα.

Οἱ πρόγονοί μας πρίν ἀνοίξουν τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ τους σταύρωναν τό σπίτι καί γενικά τά πράγματά τους. Αὐτή εἶναι ἡ ἀξία τοῦ Σταυροῦ. Γι’ αὐτό δέν πρέπει νά χρησιμοποιοῦμε σύμβολα δαιμονικά ἤ νά φοροῦμε σύμβολα ἀγνώστου ποιότητας.

Τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ τήν ξέρει καλύτερα ἀπ’ ὅλους μας ὁ διάβολος. Γι’ αὐτό μπροστά στή δύναμή Του φρίττει καί τρέμει. Πόση πράγματι δύναμη ἔχει αὐτό τό σημεῖο, ἐνῶ ἐμεῖς εἴμαστε ἀφελεῖς καί ἀπρόσεχτοι καί δέν τό χρησιμοποιοῦμε. Εἶναι ὅπλο ἀκαταμάχητο, ἀήττητο.

Ἐκτός βέβαια ἀπό τόν τύπο τοῦ Σταυροῦ πού εἶναι σημαντικός γιά μᾶς, ὑπάρχει καί τό νόημα τοῦ Σταυροῦ, πού εἶναι ἐξίσου σημαντικό. Τί σημαίνει Σταυρός; Σταυρός σημαίνει θλίψη, δυσκολία, διωγμός, πόνος, θάνατος καί ἡ Ἐκκλησία μᾶς προβάλλει τό πραγματικό φρόνημα τοῦ χριστιανοῦ, πού εἶναι τό φρόνημα τοῦ Σταυροῦ.  Ἄν θέλεις νά ἀκολουθήσεις τόν δρόμο τοῦ Χριστοῦ, πρέπει νά τό πάρεις ἀπόφαση ὅτι θά εἶσαι φορτωμένος μ’ ἕνα σταυρό.  Αὐτόν τόν σταυρό πρέπει νά τόν μεταβάλουμε σέ Σταυρό ζωηφόρο, γλυκύτατο καί σωτήριο.

Παράδειγμα οἱ δυό ληστές πού σταυρώθηκαν μέ τόν Χριστό. Αὐτοί οἱ δυό ἦτανἔνοχοι, κακοῦργοι καί ληστές. Καί τούς ἐσταύρωσαν καί τούς δυό. Κανένας δέν ἦταν καλύτερος ἀπό τόν ἄλλο. Ὡστόσο ὁ ἕνας συμπεριφέρθηκε ἔξυπνα, πνευματικά καί τόν σταυρό του πού ἦταν σταυρός τιμωρίας του, τόν μετέβαλε σέ σταυρό σωτηρίας καί στράφηκε πρός τόν Χριστό, μετανόησε, ταπεινώθηκε,ἀναγνώρισε τήν ἐνοχή του καί εἶπε: “Μνήσθητί μου Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳΣου”. Τό ὅτι στράφηκε πρός τόν Χριστό καί τοῦ ζήτησε τή βοήθεια καί τό ἔλεός Του, ἀμέσως ὁ σταυρός του ἔγινε σωτηρία. Ὁ Χριστός τοῦ εἶπε: “Σήμερον μετ’ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ”. Ὁ ἄλλος, ὁ ἐξ ἀριστερῶν, δέν ἀξιοποίησε τόν σταυρό του, ἀντίθετα ὠνείδιζε, βλασφημοῦσε, γόγγυζε καί μυκτήριζε τόν Χριστό κι ἀντί νά τοῦ γίνει αἰτία σωτηρίας ὁ σταυρός του, καταδικάστηκε. Ἀπό μᾶς ἐξαρτᾶται, ἄν θά μεταβάλουμε ἕνα σταυρό σέ σταυρό σωτηρίας ἤ σταυρόἀπώλειας. Ἄν μπορέσουμε νά μάθουμε αὐτή τήν τέχνη, νά σταθοῦμε δηλαδή μέ καρτερία, μέ προσευχή ἔχοντας μπροστά μας τόν Ἐσταυρωμένο, τότε ὁΣταυρός θά μεταβληθεῖ ὅποιος κι ἄν εἶναι.  Ἄρα, τό νόημα τοῦ Σταυροῦ εἶναι σημαντικό γιά τόν ἄνθρωπο, γιά νά καταλάβει ὅτι ἀπό τή στιγμή πού ὅλοιἔχουμε ἕνα σταυρό, πρέπει νά μάθουμε νά τόν μεταβάλλουμε  σέ πηγή ζωῆς αἰωνίου. Ὁ Χριστός πέρασε τό μαρτύριο τοῦ Σταυροῦ ὄχι γιατί εἶχε ἁμαρτίες,ἀλλά γιά νά μᾶς δείξει τόν δρόμο ὅτι μόνο ἔτσι σωζόμαστε, μόνο μέσα ἀπό τόν Σταυρό.  Καί ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει κόπο, ἀλλά φέρνει χαρά. Αὐτός πού θέλει νά αἰσθανθεῖ τήν πραγματική χαρά πρέπει νά ἄρει τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, ἀλλιῶς οἱ ἄλλες χαρές εἶναι ψεύτικες. Ἡ πραγματική χαρά τοῦ Χριστοῦ εἶναι αὐτή πού βγαίνει μέσα ἀπό τόν Σταυρό.

(Ἀπόσπασμα ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας. Δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ “Παράκληση. Διμηνιαία Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ”, τεῦχος 62)