ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
ΚΑΙ διαγενομένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. 2 καὶ λίαν πρωῒ τῆς μιᾶς σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. 3 καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς· τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου; 4 καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφόδρα. 5 καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. 6 ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· μὴ ἐκθαμβεῖσθε· ᾿Ιησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν. 7 ἀλλ᾿ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. 8 καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ.
(Μάρκος 16.1-8)
Απόδοση στα νεοελληνικά
Όταν πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου, και η Σαλώμη, αγόρασαν αρώματα για να πάνε να αλείψουν το σώμα του Ιησου. Ήρθαν στο μνήμα πολύ πρωί την επομένη του Σαββάτου, μόλις ανέτειλε ο ήλιος. Και έλεγαν μεταξύ τους: «Ποιος θα μας κυλίσει την πέτρα από την είσοδο του μνήματος;» Γιατί ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Μόλις όμως κοίταξαν προς τα εκεί, παρατήρησαν ότι η πέτρα είχε κυλίσει από τον τόπο της. Μόλις μπήκαν στο μνήμα, είδαν έναν νεαρό με λευκή στολή στα δεξιά, και τρόμαξαν. Αυτός όμως τους είπε: «Μην τρομάζετε. Ψάχνετε τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, το σταυρωμένο. Αναστήθηκε. Δεν είναι εδώ. Να το μέρος όπου τον είχαν βάλει. Πηγαίνετε τώρα και πείτε στους μαθητές και τον Πέτρο ‘‘πηγαίνει πριν από σας στη Γαλιλαία και σας περιμένει, εκεί θα τον δείτε, όπως σας το είπε’’». Οι γυναίκες βγήκαν και έφυγαν από το μνήμα γεμάτες τρόμο και δέος, δεν είπαν όμως τίποτα σε κανέναν, γιατί ήταν φοβισμένες.
(Μάρκος 16.1-8)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ
Το θαύμα της Αναστάσεως του Κυρίου αποτελεί το κέντρο των εορτών στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας.
Η χαρά της Αναστάσεως, «Χαίρετε», δεν είναι μια συναισθηματική ευφροσύνη, αλλά η βεβαιότητα ότι ο Χριστός κατήργησε το θάνατο. Μέχρι τότε όλοι οι άνθρωποι ήξεραν πως έτσι τελειώνει η επίγεια ζωή τους.
Ο Χριστός με την Ανάστασή του μας ενσώμάτωσε στην αιώνια ζωή του Θεού. Αυτό γίνεται όταν κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου.
Ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη για να συντρίψει τις πύλες του Άδη και να καταργήσει το θάνατο.
Οι θεοφόροι Πατέρες ονομάζουν τον Ζωοδόχο Τάφο του Χριστού «εργαστήριον της αναστάσεως».
Η ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού είναι εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων. Αυτή τη λαμπρή εορτή έχουμε τη δυνατότητα να εορτάζουμε σε κάθε Θεία Λειτουργία και να κοινωνούμε τον αναστάντα Χριστό. Και μπορούμε να ελπίζουμε, ότι θα μετέχουμε φανερώτερα στη Βασιλεία του Κυρίου.
Πώς έμαθαν οι Μυροφόρες για την Ανάσταση
Όταν πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου και η Σαλώμη, αγόρασαν αρώματα για να πάνε ν’ αλείψουν το σώμα του Ιησού. Και πολύ πρωΐ, την επόμενη μέρα μετά το Σάββατο, μόλις ανέτειλε ο ήλιος, ήρθαν στο μνήμα. Έλεγαν μεταξύ τους: «Ποιος θα μας κυλήσει την πέτρα από την είσοδο του μνήματος;» Γιατί ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Μόλις όμως κοίταξαν προς τα ‘κεί, παρατήρησαν ότι η πέτρα είχε κυλήσει από τον τόπο της. Μόλις μπήκαν στο μνήμα, είδαν ένα νεαρό με λευκή στολή να κάθεται στα δεξιά και τρόμαξαν. Αυτός όμως τους είπε: «Μην τρομάζετε. Ψάχνετε για τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, το σταυρωμένο. Αναστήθηκε. Δεν είναι εδώ. Να και το μέρος όπου τον είχαν βάλει. Πηγαίνετε τώρα να πείτε στους μαθητές του και στον Πέτρο: «πηγαίνει πριν από εσάς στη Γαλιλαία και σας περιμένει. Εκεί θα τον δείτε, όπως σας το είπε». Αυτές βγήκαν κι έφυγαν από το μνήμα γεμάτες τρόμο και δέος και σε κανέναν δεν είπαν τίποτε, γιατί ήταν φοβισμένες. Οι εμφανίσεις του Αναστημένου Ιησού Μετά την ανάστασή του ο Ιησούς, το πρωΐ της Κυριακής, εμφανίστηκε πρώτα στη Μαρία τη Μαγδαληνή, την οποία είχε θεραπεύσει από εφτά δαιμόνια. Εκείνη πήγε και το είπε στους μαθητές, που ήταν λυπημένοι και έκλαιγαν. Αυτοί όμως, όταν άκουσαν ότι ο Ιησούς ζει και τον είδε η Μαρία, δεν την πίστεψαν. Κατόπιν ο Ιησούς εμφανίστηκε με διαφορετική μορφή σε δύο απ’ αυτούς, καθώς περπατούσαν και πήγαιναν έξω στα χωράφια. Εκείνοι πήγαν και τα διηγήθηκαν στους υπολοίπους, αλλά ούτε κι αυτούς τους πίστεψαν. Τέλος, εμφανίστηκε ο Ιησούς στους έντεκα μαθητές καθώς έτρωγαν και τους επέπληξε γιατί αμφέβαλλαν κι επέμεναν να μην πιστεύουν αυτούς που τον είδαν αναστημένο. Μετά τους είπε: «Πορευθείτε σ’ ολόκληρο τον κόσμο και διακηρύξτε το χαρμόσυνο μήνυμα σ’ όλη την κτίση. Όποιος πιστέψει και βαπτισθεί θα σωθεί. Όποιος δεν πιστέψει θα καταδικασθεί. Να και τα θαύματα που θα κάνουν όποιοι πιστέψουν: Με την επίκληση του ονόματός μου θα διώχνουν δαιμόνια, θα μιλούν νέες γλώσσες κι αν παίρνουν φίδια στα χέρια τους ή πίνουν κάτι δηλητηριώδες δε θα παθαίνουν τίποτε. Θα βάζουν τα χέρια τους πάνω σε αρρώστους και θα τους θεραπεύουν». (Ευαγγέλιο κατά Μάρκον, κεφ. ιστ’, στ. 1-18)
Το Πάσχα
Το Πάσχα ήταν αρχαιότατη ιουδαϊκή γιορτή που τελούνταν τη νύχτα της 14ης προς τη 15η του μηνός Νισάν. Οι Ιουδαίοι γιόρταζαν την απελευθέρωσή τους από την δουλεία των Αιγυπτίων κατόπιν της σφαγής των πρωτότοκων γιων των Αιγυπτίων, την οποία γλίτωσαν τα δικά τους πρωτότοκα χάρη στο αίμα του αμνού με το οποίο άλειψαν τις πόρτες των σπιτιών τους. Η λέξη πάσχα (=διάβαση) υπενθυμίζει τη θαυμαστή διάβαση της Ερυθράς θάλασσας από τους Ισραηλίτες και γενικότερα τη διάβασή τους από τη δουλεία στην ελευθερία. Όμως τα γεγονότα εκείνα ήταν συμβολικά και προφητικά. Το ιουδαϊκό Πάσχα ήταν τύπος του χριστιανικού. Ο πασχάλιος αμνός (=αρνί) των Ιουδαίων ήταν σύμβολο και τύπος του αληθινού πασχάλιου αμνού, του Χριστού, που θυσιάστηκε για μας και με το αίμα του εξαγόρασε την ελευθερία μας από την δουλεία της αμαρτίας. Κατά θεία οικονομία, η θυσία του Κυρίου συνέπεσε με το ιουδαϊκό πάσχα, που εκείνο το έτος έτυχε να είναι Σάββατο. Ο Κύριος σταυρώθηκε και πέθανε την Παρασκευή, το βράδυ όπου οι Ιουδαίοι έτρωγαν τον πασχάλιο αμνό και αναστήθηκε μετά το Σάββατο, δηλ. την πρώτη μέρα της εβδομάδας η οποία γι’ αυτό το λόγο ονομάστηκε Κυριακή.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ
Ανάμεσα σε απότομους βράχους ανοίγεται ο Άδης όπου κατέβηκε ο Χριστός για να κηρύξει τη σωτηρία στους νεκρούς.
Στη μέση και πάνω από το σπήλαιο βρίσκεται ο Χριστός, ολόλαμπρος, μέσα στη δόξα του και με λευκά ρούχα. Έχει τη θριαμβευτική όψη του νικητή του θανατού.
Με τα δυό του χέρια κρατά τον Αδάμ και την Εύα. Τα χέρια του και τα πόδια του έχουν τα σημάδια του πάθους.
Πίσω από τον Αδάμ και την Ευά βρίσκονται οι δίκαιοι και οι προφητές της Παλαιάς Διαθήκης, όπως ο Άβελ, ο Δαβίδ και ο Σολομών με τα στέματά τους, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος αριστερά ακριβώς από το Χριστό.
Στά πόδια του Χριστού βρίσκονται οι δύο θύρες του Άδη πεσμένες κάτω και με σπασμένες τις κλειδαριές τους, και κάτω από αυτές αλυσσοδεμένος και νικημένος ο Άδης.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος.
Ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς, Αφού με το δικό του θάνατο κατήργησε το θάνατο Και σε αυτούς που ήταν στα μνήματα Χάρισε την αιώνια ζωή.
Ἡ Προσευχή τοῦ Πάσχα
Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν Ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν, τόν μόνον ἀναμάρτητον. Τόν Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνοῦμεν, καί τήν ἁγίαν σου ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καί δοξάζομεν. Σύ γάρ εἶ Θεός ἡμῶν, ἐκτός σου ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τό ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί προσκυνήσωμεν τήν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδού γάρ ἦλθε διά τοῦ Σταυροῦ χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ· διά παντός εὐλογοῦντες τόν Κύριον, ὑμνοῦμεν τήν ἀνάστασιν αὐτοῦ, Σταυρόν γάρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.
Ἑρμηνευτική ἀπόδοση
Ἀφοῦ ἠξιώθημεν νά ἴδωμεν τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἄς προσπέσωμε λατρευτικῶς εἰς τόν Ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος. Χριστέ, προσκυνοῦμε τόν Σταυρό Σου (ἐπάνω είς τόν ὁποῖο ἐθυσιάσθης διά τήν σωτηρία μας,) καί τήν ἁγία Σου Ἀνάσταση ὑμνοῦμε καί δοξάζομε. Διότι Σύ εἶσαι ὁ Θεός μας· ἡμεῖς δέν γνωρίζομε ἄλλον ἐκτός ἀπό Σέ· τό ὄνομα τό ἰδικό σου ἀναγνωρίζομε καί ὁμολογοῦμε (καί οὐδέν ἄλλο ὄνομα). Ἔλθετε, ὅλοι οἱ πιστοί, νά προσκυνήσωμε τήν ἁγία Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ· διότι ἰδού χαρά ἦλθε εἰς ὅλο τόν κόσμο διά τοῦ Σταυροῦ. Ἄς δοξολογῶμεν διαρκῶς τόν Κύριο καί ἄς ὑμνῶμεν τήν Ἀνάσταση Αὐτοῦ· διότι, ὑπομείνας χάριν ἡμῶν σταυρική θυσία, κατήργησε καί κατέστρεψε μέ τόν θάνατό Του τόν θάνατο.
