Φτάσαμε πάλι στο Πάσχα του καλοκαιριού και δε χόρταιναν τα μάτια μου τα τριανταφυλλένια χρώματα κι η ανάσα μου πλημμύριζε αρώματα… Δεκαπενταύγουστος, στο χωριό της γιαγιάς, στη βεράντα της μεγάλης γιαγιάς, της Ευαγγελίας. Η μεγάλη γιαγιά, δηλαδή η μαμά της γιαγιάς, έφερε τον δίσκο με το κρύο νερό και το κερασάκι γλυκό, που μοσχομύριζε μέσα στα κρυσταλλένια πιατάκια του γλυκού. Φυσούσε ένα δροσερό αεράκι, που άφηνε στο διάβα του τις ευωδιές από τις τριανταφυλλιές του μεγάλου παππού, του Δημητρού, γνωστού στο χωριό ως Δημητράκη… Τι νομίζετε; Μικρό παιδί ήταν κι ο μεγάλος παππούς, ο μπαμπάς της γιαγιάς μου, με το αγαθό του χαμόγελο, έτσι όπως κρατούσε πάντα μια αγκαλιά λουλούδια να μας δώσει…
– Κόσμος και κοσμάκης στην Τήνο θα πάει πάλι, μεγάλη η χάρη της! Η γιαγιά Ευαγγελία σταυροκοπήθηκε, καθώς τα λόγια της νόμιζες πως τα λέει στην Παναγιά.
– Η γιαγιά Ευαγγελία βαπτίστηκε στην Τήνο, Μανολάκη μου, πρόσθεσε η γιαγιά μου, και γι΄ αυτό την αγαπάει πολύ.
– Με βάφτισε η γιαγιά μου μέσα στην κατοχή, μόνες οι δυο μας ταξιδέψαμε, γι’ αυτό έχω και τ’ όνομά της Παναγιάς της Τήνου.
Τα μάτια της γιαγιάς Ευαγγελίας νομίζω πως γυάλισαν από συγκίνηση.
– Ταμένη με είχαν, συνέχισε, γιατί ήμουν άρρωστη και φοβόντουσαν μη με χάσουν όπως και τ΄ αδέρφια μου, πριν από μένα. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα τα ασημένια ποδαράκια που αφιέρωσε η δική μου γιαγιά και νονά μου στη χάρη της.
Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί τη μεγάλη γιαγιά τη λέγαν Ευαγγελία κι όχι Μαρία ή Δέσποινα ή και Παναγιώτα, αλλά κράτησα την απορία μου και προς το παρόν απολάμβανα τις λιχουδιές της…
– Να έρχεστε να πηγαίνουμε στην Παράκληση όλοι μαζί, να μας σκεπάζει η χάρη Της…
Η μεγάλη γιαγιά με φίλησε στοργικά στο μέτωπο κι αυτή ήταν η δική της καληνύχτα…
H γιαγιά μου στο δρόμο του γυρισμού «έπρεπε» να μου δώσει όλες τις πληροφορίες, ό, τι ήξερε και δεν ήξερε. Όπως πάντα, αρκεί να τη ρωτήσεις και να καταλάβει πως θες να μάθεις.
– Η Παναγιά της Τήνου είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό και η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς εικονίζει την Παναγία που ακούει το χαρμόσυνο άγγελμα από τον άγγελο, που βαστάει μάλιστα και κρίνο. Μα πού να φανεί πίσω από τα τόσα αφιερώματα; Λένε πως είναι δημιούργημα του Απόστολου Λουκά…
Άρχισα να ξεκαθαρίζω τις απορίες μου, ακόμα όμως δεν το καταλάβαινα: Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και γιορτάζει στην Κοίμηση;
– Η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς βρέθηκε θαυματουργικά, όταν η Παναγιά φανερώθηκε στην Αγία Πελαγία, μέσα στο κελί της, τον Ιούλιο του 1822. Έτσι γιορτάζει και τον Ιούλιο στις 23, στη θύμηση του οράματος της Αγίας Πελαγίας και στις 30 του Γενάρη, που τιμάται η εύρεση της εικόνας αλλά και του Ευαγγελισμού στις 25 του Μαρτίου.
– Μα, γιαγιά, ο κόσμος τρέχει τον Δεκαπενταύγουστο να προσκυνήσει, τότε είναι που γιορτάζει για τον πολύ κόσμο και πηγαίνουν και οι πρωθυπουργοί και στρατιωτικοί και πολλοί επίσημοι κι ο κόσμος κάνει τάματα. Διάβασα μάλιστα πως πολλοί, γονατιστοί ανεβαίνουν από το λιμάνι μέχρι την εκκλησία και περιμένουν με λατρεία κι ευλάβεια να περάσει η εικόνα από πάνω τους.
– Πραγματικά, Μανόλη μου, ο λαός μας την ευλαβείται πολύ την Παναγιά μας και ειδικά την Παναγιά της Τήνου και στη λιτάνευση της εικόνας όλος ο κόσμος περιμένει να την αγγίξει, καθώς περνάει από πάνω του. Όμως είναι δεμένη και με την πρόσφατη ιστορία του τόπου μας. Δεκαπέντε του Αυγούστου του 1940 ήταν, όταν οι Ιταλοί έριξαν την τορπίλη τους στο καταδρομικό μας, την Έλλη, εκεί στο λιμάνι της Παναγιάς. Ήταν η αφορμή και το μαύρο μαντάτο του πολέμου του 1940. Δε μας άφησε όμως η Παναγία, ποτέ δε μας άφησε και να ΄μαστε σήμερα ελεύθεροι να την τιμούμε. Και γι’ αυτό έχουμε διπλογιόρτι στην Παναγιά την Ευαγγελίστρια της Τήνου. Η πατρίδα μας ελεύθερη γιορτάζει και την τιμά. Ένα Πάσχα είναι κι αυτό, που οδήγησε από τη Σταύρωση στην Ανάσταση με τη χάρη της Παναγιάς μας.
Ούτε το κατάλαβα πότε φτάσαμε. Είναι ωραίο τελικά ν΄ ακούς τη γιαγιά κι όταν ενθουσιάζεται είναι ακόμα καλύτερα. Ήμασταν χαρούμενοι και γαληνεμένοι… Κάπου εκεί ήταν και η Παναγιά…
www.pemptousia.gr
