Ο εικονιστικός τύπος της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας είναι αξιόλογος, ευρέως γνωστός και λίαν αγαπητός, στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο προικισμένος αγιογράφος που τον δημιούργησε (τον τύπο) τον εμπνεύστηκε από την ευαγγελική διήγηση της Γέννησης του Χριστού (Ματθ. β΄ 1-15, Λουκ. β΄ 1-20) και από το ευαγγελικό εδάφιο:
«Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας (Λουκ. ια΄ 27). Οι εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας παρουσιάζουν τη Θεοτόκο να κρατάει στην αγκαλιά της τον νεογέννητο Χριστό και να Τον τρέφει με το γάλα της (να Τον θηλάζει). Μάλιστα, εκ του λόγου τούτου, οι εικόνες αυτές είναι πολύ αγαπητές στις νέες μητέρες και ιδιαίτερα στις λεχώνες που έχουν λίγο γάλα.
Η σημαντικότερη απ’ τις υπάρχουσες εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους. Η εικόνα αυτή αγιογραφήθηκε στην Παλαιστίνη και ανήκε αρχικώς στη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου. Επάνω της είναι γραμμένο το ομοθεματικό της τροπάριο:
«Χρυσοπλοκώτατε πύργε και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε καθέδρα του βασιλέως, ακατανόητον θαύμα πώς γαλουχείς τον Δεσπότη;».
Ιστορικό της Εικόνα αυτής
Η εικόνα της, πάντα σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις που βρίσκονται στη Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου, βρισκόταν στη Λαύρα του Όσιου Σάββα του Ηγιασμένου. Πριν πεθάνει ο Όσιος Σάββας είπε σ’ αυτούς που ήταν γύρω από το κρεβάτι του, ότι κάποτε θα επισκεφθεί τη Λαύρα κάποιο βασιλοπαίδι, Σάββας ονομαζόμενος και αυτός. Να του δοθεί λοιπόν η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης σαν ευλογία. Γεγονός που έγινε τον 13ο αιώνα, όταν τη Λαύρα επισκέφθηκε ο Άγιος Σάββας ο Σέρβος (Αρχιεπίσκοπος Σερβίας), κτήτορας της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου του Αγίου Όρους. Αυτός μετέφερε την αγία αυτή εικόνα στο Άγιο Όρος, και συγκεκριμένα στη μονή την οποία ο ίδιος ίδρυσε.
Ο νέος Σάββας την αφιέρωσε στο σερβικό Κελλί των Καρυών «Τυπικαριό», όπου ο ίδιος συχνά διέμενε και όπου υπάρχει μέχρι σήμερα τοποθετημένη στο τέμπλο στα δεξιά της Ωραίας Πύλης, δηλαδή στη θέση της εικόνας του Χριστού, η οποία βρίσκεται στα αριστερά αντίθετα με την επικρατούσα συνήθεια.
Όπως υποστηρίζεται από τους ειδικούς, η παλαιότερη παράσταση αυτού του θέματος βρίσκεται στην κατακόμβη της Πρίσκιλλας και ανάγεται στον 2ο αιώνα.
Η εικόνα είναι βέβαια και ένα ισχυρό οπτικό επιχείρημα εναντίον των μονοφυσιτών, των μη αποδεχόντων την ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού, αλλά και εναντίον όλων εκείνων που θεωρούσαν σκάνδαλο την ενανθρώπηση του Θεού.
Το μυστήριο της ενανθρωπήσεως. Ο παντοδύναμος αιώνιος Θεός, η ίδια η Ζωή, ενσαρκώνεται σε ένα παιδί, ανίσχυρο και αδύναμο από τη φύση του, που επαφίεται πλήρως και εντελώς στην Θεοτόκο για την ανάπτυξη και την διατήρησή του στη ζωή.
Η Σύναξη προς τιμήν της γίνεται στις 3 Ιουλίου.
Τροπάριο του Ακάθιστου Ύμνου, αναφερόμενο στη Θεοτόκο
Νηδύϊ τὸν Λόγον ὑπεδέξω, τὸν πάντα βαστάζοντα ἐβάστασας· γάλακτι ἐξέθρεψας, νεύματι τὸν τρέφοντα, τὴν οἰκουμένην ἅπασαν, Ἁγνή, ᾧ ψάλλομεν· Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Σε νεοελληνική απόδοση
Στην κοιλιά σου δέχθηκες τον Λόγο, και κράτησες αυτόν που κρατάει τα πάντα. Με το γάλα έθρεψες αυτόν που μ’ ένα του νεύμα τρέφει όλη την οικουμένη. Σ’ αυτόν ψάλλουμε «Τα έργα ας υμνούν τον Κύριο κι ας τον ανυψώνουν σε όλους τους αιώνες”.
Θεοτοκίον (Γαλακτοτροφούσης)
Φέρεις τον τα πάντα φέροντα, και γαλουχείς τον πάσι τροφήν παρέχοντα μέγα και φρικτόν το υπέρ νου σου μυστήριον, κιβωτέ του σεπτού αγιάσματος, Παρθένε Θεοτόκε όθεν σε πίστει μακαρίζομεν.
ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΤΡΟΦΟΥΣΑΣ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΚΥΘΡΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
(ένα συγκινητικό θαύμα της Παναγίας : έδωσε γάλα σε Τουρκάλα που υιοθέτησε μωρό!)
Το Παλαίκυθρο είναι τουρκοκρατούμενο χωριό της επαρχίας Λευκωσίας το οποίο καταλήφθηκε με τη δεύτερη εισβολή των Τούρκων στις 16 Αυγούστου 1974. Πριν την εισβολή στο χωριό κατοικούσαν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι.
Η Γαλακτοτροφούσα βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και η εικόνα αυτή της Παναγίας ήταν ιδιαίτερα θαυματουργή σε περιπτώσεις γυναικών που δεν είχαν γάλα να θηλάσουν τα παιδιά τους.
Αξιοσημείωτο είναι το θαύμα της Παναγίας σε μια Τουρκάλα η οποία είχε υιοθετήσει ένα βρέφος και όπως ήταν φυσικό αφού δεν είχε προηγηθεί τοκετός, δεν είχε γάλα να το θηλάσει. Παρακάλεσε, τότε, θερμά την Παναγία να αποκτήσει γάλα για να θηλάσει το παιδάκι ώστε να μην πεθάνει από την πείνα αφού τόσο τα έτοιμα γάλατα όσο και οι παιδικές τροφές ήταν ανύπαρκτα εκείνη την εποχή.
Η Παναγία εισάκουσε το αίτημα της βραβεύοντας την πίστη και την ανιδιοτελή αγάπη της για το βρέφος. (Μαρτυρία Π. Αναστασίου)
Η Παναγία Γαλατούσα της Κύπρου
Η ΜΕΓΑΛΗ συχνότητα με την οποία συναντάμε στην Κύπρο τα επωνύμια της Παρθένου που σχετίζονται με το θηλασμό των βρεφών, αποδεικνύει πόσο δημοφιλής ήταν η ιδιότητα αυτή της Θεοτόκου, ως προστάτιδας της μητρότητας και του θηλασμού, σε περασμένες κυρίως εποχές. Σε χαλεπούς καιρούς πολέμων και ανέχειας, πολλές γυναίκες που θήλαζαν βρέφη εξέφραζαν την επιθυμία «να τις βοηθήσει η Παναγία να γεμίσουν οι μαστοί τους με γάλα» (Κώστας Παπαγεωργίου, «Η Παναγία της Κύπρου – Η δική μας Παναγία»).
Οι διάφορες παραλλαγές των εικόνων της Παρθένου που θηλάζει το Θείο Βρέφος είναι η «Γαλαταρκώτισσα» (στα χωριά της μητροπολιτικής περιφέρειας Πάφου Πωμό και Πάχνα, καθώς και στην Κάτω Πάφο, υπάρχουν ναοί στο όνομα της Παναγίας της Γαλαταρκώτισσας), «Γαλαταρούσα» ή «Γαλατερούσα» (σε εικονίσματα της Παναγίας που βρίσκονται σε ναούς της Κύπρου) «Γαλατούσα» και «Γαλούσα», «Γαλουτιστή» (εικόνες και ναοί, π.χ. στην εκκλησία του Πραστείου Αυδήμου στις Αγγλισίδες, του κατεχόμενου Παλικύθρου, κ.α.), «Γαλακτοφορούσα» (Κούκλια, επαρχία Πάφου, εκκλησάκι στην περιοχή του ναού της Αφροδίτης) και «Γαλακτοτροφούσα» (ενοριακός ναός και ξωκκλήσι στο χωριό Δωρός, επ. Λεμεσού, ξωκκλήσια στην Άλωνα και το Μαθιάτη, εικονίσματα στον Άγιο Ιωάννη στη Λάρνακα, στην Παναγία Χρυσοκαβαλιώτισσα στην Καλαβασό, στη Γαλαταριά στην Πάφο, καθώς και ένα ανδρικό παλαιοημερολογίτικο μοναστήρι έξω από την Κοφίνου).
πηγή https://antexoume.wordpress.com
Στην Αττική βρίσκεται η Ανδρώα Ιερά Μονή Παναγίας Γαλακτοτροφούσης στα Μέγαρα Αττικής (περίπου στο δέκατο χλμ. προς Αλεποχώρι, στην περιοχή Νέα Δάφνη). Υπάγεται στη Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος.
Η Παναγία η Γαλακτοτροφούσα ας είναι βοηθός σε όλες τις νέες μανούλες που θηλάζουν τα παιδιά τους!
