Ο μητρικός θηλασμός είναι ένα αποκλειστικό προνόμιο της μητέρας και δε συμβαίνει τυχαία στη ζωή της.
Ο μητρικός θηλασμός είναι δώρο ζωής. Είναι ένα δώρο της μητέρας προς το νεογέννητο βρέφος της. Για έναν επιτυχημένο Μητρικό Θηλασμό, χρειάζεται να έχετε επιθυμία, ηρεμία, υπομονή και διαθεσιμότητα. Ο θηλασμός ξεκινάει αμέσως μετά τον τοκετό, όταν το βρέφος δείξει τα πρώτα σημάδια πείνας.
Η έκκριση γάλακτος δεν είναι τίποτε άλλο από τη μετατροπή των αμινοξέων, των ιχνοστοιχείων, των λιπιδίων, της γλυκόζης και άλλων συστατικών του πλάσματος, σε καζεΐνη, γαλακτοσφαιρίνες, γαλακτολιπίδια, λακτόζη και διάφορα άλλα συστατικά του γάλακτος.
Το γάλα που παράγεται τα πρώτα 24ωρα ονομάζεται πρωτόγαλα ή πύαρ. Η ποσότητά του είναι μικρή, αλλά ικανή να καλύψει τις ανάγκες του νεογέννητου, δεδομένου ότι το στομαχάκι του δεν χωρά αρχικά περισσότερο από 2,5-7 mL ανά γεύμα, ανάλογα πάντα με το βάρος γέννησης του. Η ποιότητά του και η θερμιδική του αξία είναι απαράμιλλες, ενώ βοηθά το ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού να ωριμάσει.
Σταδιακά αυξάνεται η χωρητικότητα του στομάχου του νεογνού και η παραγωγή του μητρικού γάλακτος, η οποία ρυθμίζεται από τη ζήτηση του νεογνού. Όσο δηλαδή το νεογέννητο ζητάει, τόσο η μητέρα παράγει. Οι μητέρες, σε ποσοστό περίπου 95% είναι σε θέση να θηλάσουν και να καλύψουν απόλυτα τις διατροφικές ανάγκες του νεογνού τους. Ας μην ξεχνάμε πως ένα παιδί που έχει τραφεί με μητρικό γάλα είναι υγιέστερο και εξυπνότερο, γεγονός που το βοηθάει να έχει καλύτερες προοπτικές στην ζωή του.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας , η UNICEF και η Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού προτρέπουν τις μητέρες να θηλάσουν αποκλειστικά τους πρώτους 6 μήνες ζωής του νεογέννητου, [χωρίς προσθήκη υποκατάστατων μητρικού γάλακτος και υγρών συμπληρωμάτων], ενώ συμβουλεύουν τη δυνατότητα συνέχισης του θηλασμού μαζί με στέρεες τροφές, έως την ηλικία των 2 ετών.
Γενικοί κανόνες για επιτυχή θηλασμό
Κάποιοι γενικοί κανόνες για επιτυχή θηλασμό είναι οι ακόλουθοι:
1. Η ενημέρωση της μητέρας για τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού
2. Η άμεση τοποθέτηση του νεογνού στο στήθος της μητέρας, ο θηλασμός πρέπει να αρχίζει, εάν είναι δυνατό, το πρώτο ημίωρο μετά τον τοκετό, με τη βοήθεια εκπαιδευμένου
3. Η τήρηση της συχνότητας του θηλασμού ανάλογα με τις απαιτήσεις του νεογνού, η φύση έχει προβλέψει ώστε η παραγωγή του μητρικού γάλακτος να είναι ανάλογη με τις ανάγκες του νεογέννητου και του βρέφους, ανεξαρτήτως του μεγέθους του μαστού, το οποίο δεν παίζει ρόλο στην ικανότητα παραγωγής γάλακτος
4. Η εκπαίδευση της μητέρας στην τέχνη του θηλασμού και στη διατήρηση της γαλουχίας
5. Το καλύτερο ερέθισμα για την παραγωγή γάλακτος είναι η κένωση και των δύο μαστών
6. Η χορήγηση στο νεογέννητο μόνο μητρικού γάλακτος και η αποφυγή συμπληρώματος ξένου γάλακτος, εκτός και αν συντρέχει ειδικός ιατρικός λόγος, που το επιβάλλει.
7. Η αυστηρή τήρηση κανόνων καθαριότητας, όπως πλύσιμο της θηλής και των χεριών της μητέρας, πριν το θηλασμό, προστατεύει από επιπλοκές, που μπορεί να επηρεάσουν τον
8. Η σωστή στάση τόσο της μητέρας, όσο και του παιδιού. Η μητέρα πρέπει να κρατά σωστά το διογκωμένο μαστό, ώστε να μην αποφράσσονται από αυτόν τα ρουθούνια του νεογνού
9. Η εξήγηση προς τη μητέρα ότι οι δυσκολίες, που τυχόν παρουσιάζονται στην αρχή είναι φυσιολογικές και ξεπερνώνται σιγά σιγά, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη του αισθήματος απογοήτευσης, το οποίο θα οδηγήσει στην αποτυχία του θηλασμού.
Τα κριτήρια για την επιτυχία του θηλασμού από την πλευρά του νεογνού είναι τα ικανοποιητικά διαστήματα ύπνου του, η αύξηση βάρους του και οι φυσιολογικές κενώσεις, ενώ από τη μητέρα είναι η απουσία παθολογικών εκδηλώσεων.
Η πολιτική που πρέπει να εφαρμόζουμε είναι να επιτρέπουμε στο νεογνό να θηλάζει ελεύθερα, συνήθως χρειάζεται κάθε 2-3 ώρες και περί τα 10-20 λεπτά από κάθε μαστό.
Βασική μέριμνα της θηλάζουσας είναι, μετά από κάθε γεύμα, να αδειάζει τον μαστό της με θήλαστρο, εξασφαλίζοντας έτσι τη σωστή λειτουργία της γαλουχίας και ελέγχοντας έμμεσα την ποσότητα που έλαβε το παιδί.
Η ψυχολογική υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον, η διατήρηση ήρεμου κλίματος κατά τον θηλασμό, η αποφυγή συμπληρώματος (ξένου γάλατος), η περιποίηση των θηλών, η αποφυγή τραυματισμού τους και η αποφυγή συμφόρησης των μαστών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία του θηλασμού.
