Τι είναι οι Άγγελοι
Πριν ακόμη δημιουργήσει ο Θεός τον κόσμο (το φως, τον ουρανό, τη γη, το νερό, τα φυτά, τα ζώα , τον άνθρωπο), είχε δημιουργήσει τους Αγγέλους.
Οι Άγγελοι είναι νοερές υπάρξεις. Επειδή δεν έχουν υλικό σώμα, σαν το δικό μας, λέγονται και «ασώματοι». Δεν έχουν ανάγκη από τροφή και δεν πεθαίνουν. Ωστόσο έχουν ξεχωριστή προσωπικότητα και δικό τους όνομα.
Η Αγία Γραφή αναφέρει τα ονόματα 4 Aγγέλων: Μιχαήλ (= ποιος είναι σαν τον Θεό μας; ), Γαβριήλ (= ήρωας του Θεού), Ραφαήλ (= ο Κύριος γιατρεύει) και Oυριήλ.
Τα αγγελικά τάγματα
Ο αριθμός των Αγγέλων είναι πολύ μεγάλος: «χίλιες χιλιάδες και μύριες μυριάδες», λέει η Γραφή. Είναι οργανωμένοι σε 9 τάγματα ή ταξιαρχίες: Άγγελοι, Αρχάγγελοι, Θρόνοι, Κυριότητες, Αρχές, Εξουσίες, Δυνάμεις, Χερουβείμ, Σεραφείμ.
Το έργο Αγγέλων
Το κύριο έργο των Αγγέλων είναι να δοξολογούν ασταμάτητα τον Θεό. Δεν τους το επέβαλε ο Θεός σαν εντολή, αλλά αυθόρμητα πηγάζει από τους ίδιους, καθώς ατενίζουν το κάλλος του Θεού και τα μεγαλεία της δημιουργίας Του.
Δευτερεύον έργο τους, ύστερα από τη δημιουργία του ανθρώπου, είναι η διακονία στα μεγάλα γεγονότα της Θείας Οικονομίας (του σχεδίου του Θεού για να σωθεί ο άνθρωπος) και η φροντίδα για την σωτηρία του ανθρώπου.
Η Σύναξη των Αγγέλων
Στις 8 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, η Εκκλησία μας εορτάζει τη «Σύναξη των Αγγέλων». Το συναξάρι της ημέρας αναφέρει: «Καυχήθηκε ο Εωσφόρος πως θα ανεβάσει το θρόνο του πάνω από τις νεφέλες τ’ ουρανού και θα γίνει όμοιος με τον Ύψιστο Θεό. Αμέσως όμως ξέπεσε από την ουράνια δόξα και το αρχαγγελικό του αξίωμα, συμπαρασύροντας μαζί του και το αγγελικό τάγμα, που του υποτασσόταν. Τότε, μέσα στη μεγάλη σύγχυση που ακολούθησε τη φοβερή εκείνη πτώση, ο αρχάγγελος Μιχαήλ συγκέντρωσε από ζήλο θεϊκό όλους τους υπόλοιπους χορούς των αγγέλων, και, αφού φώναξε το «Πρόσχωμεν» (δηλαδή «Ας προσέξουμε»), ύμνησε με δυνατή φωνή τον Κύριο και μαζί του τον ύμνησαν όλοι οι Άγγελοι. Αυτή η συγκέντρωση ονομάστηκε Σύναξη των Αγγέλων, δηλαδή προσοχή, και ομόνοια και ένωση».
Ο διάβολος και οι άγγελοι που τον ακολούθησαν στην πτώση, οι δαίμονες, σταθεροποιήθηκαν στο κακό και έγιναν μονίμως αντίπαλοι του Θεού και εχθροί του ανθρώπου.
Ο φύλακας άγγελος
Κάθε Χριστιανός έχει τον προσωπικό του φύλακα άγγελο. «Είναι τρυφερός, σεμνός, πράος και ήσυχος. Έρχεται στην καρδιά του ανθρώπου και τον διδάσκει για τη δικαιοσύνη, την αγνεία, την σεμνότητα… για κάθε έργο αγαθό και κάθε αρετή». («Ποιμήν του Ερμά»)
Μόνο ο πιστός έχει κοντά του φύλακα άγγελο. Ο άπιστος και αμαρτωλός ζει κάτω από την τυραννία του διαβόλου.
Όταν βαπτίζεται ένας Χριστιανός, ο Ιερέας παρακαλεί τον Θεό γι’ αυτόν: «Σύνδεσε τη ζωή του με φωτεινό άγγελο».
Όλοι, λοιπόν, με το Βάπτισμά μας έχουμε συνδεθεί με «φωτεινό άγγελο». Ο άγγελος αυτός είναι ο πιο πιστός μας φίλος, ο πιο στοργικός μας αδελφός. Παραστέκει πάντα δίπλα μας, εκτός κι αν εμείς τον διώξουμε με τα πονηρά μας έργα, γιατί «όπως ο καπνός φυγαδεύει τις μέλισσες, έτσι και η αμαρτία τον φύλακα άγγελο από τη ζωή μας» (Μ. Βασίλειος). Μας παρηγορεί στις θλίψεις, απαλύνει τους πόνους μας, συμπάσχει μαζί μας, χαίρεται στην πνευματική μας πρόοδο. Μας προστατεύει από ορατούς και αόρατους εχθρούς.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΟΝ ΦΥΛΑΚΑ ΑΓΓΕΛΟ ΜΑΣ
Άγιε άγγελε, επιστάτη της άθλιας ψυχής μου και της ταλαίπωρης ζωής μου, μη με εγκαταλείψεις τον αμαρτωλό, μήτε να απομακρυνθείς από μένα για την ακράτειά μου στις αμαρτίες.
Μη δώσεις τόπο στον πονηρό δαίμονα για να με κατακυριεύσει μέσα από την καταδυνάστευση που μου ασκεί αυτό το θνητό σώμα μου. Κράτα το άθλιο και παραλυμένο χέρι μου και οδήγησέ με στον δρόμο της σωτηρίας.
Ναι, άγιε άγγελε του Θεού, εσύ ο φύλακας και προστάτης της άθλιας ψυχής και του σώματός μου, συγχώρησέ μου όλα εκείνα με τα οποία σε έθλιψα όλες τις ημέρες της ζωής μου και ό,τι αμάρτησα ίσως την σημερινή μέρα.
Σκέπασέ με προστατευτικά κι αυτήν εδώ τη νύχτα και φύλαξέ με από κάθε επίδραση του εχθρού των ανθρώπων διαβόλου, έτσι ώστε να μην προκαλέσω με κάποιο αμάρτημά μου τη δίκαιη οργή του Θεού και να παρακαλείς για μένα τον Κύριο να με στηρίζει καλά στον φόβο (σεβασμό) του και να με αναδείξει δούλο της αγαθότητάς Του. Αμήν.
( Επιμέλεια : π. Ιωαννίκιος Ζαμπέλης)
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ
Η ετυμολογία της λέξης μας μεταφέρει στην αρχαιότητα όπου άγγελοι ονομάζονταν οι αγγελιαφόροι, οι μεταφορείς μηνυμάτων.
Τέτοιους αγγέλους έχει κι ο Θεός για να κάνει γνωστό το θέλημά του στους ανθρώπους: Τον αρχάγγελο Γαβριήλ στέλνει στην Παναγία για να της μεταδώσει το χαρούμενο μήνυμα της γέννησης του Υιού του Θεού. Άγγελος Κυρίου παρουσιάζεται στον Ιωσήφ και τον συμβουλεύει να πάρει το θείο παιδί και τη μητέρα του στην Αίγυπτο για να γλιτώσουν. Άγγελος λευκοφορεμένος παρουσιάζεται στις Μυροφόρες, πάνω από τον τάφο του Κυρίου και τους μεταδίνει το χαρμόσυνο μήνυμα: «Χριστός Ανέστη!»
Υπάρχουν λοιπόν οι άγγελοι. Είναι δημιουργήματα του Θεού και ανήκουν στον πνευματικό κόσμο. Ως πνεύματα είναι ασώματοι, δεν έχουν δηλαδή υλικό σώμα για να μπορούμε να το αγγίξουμε ή να το δούμε. Είναι, λοιπόν, αόρατοι και αεικίνητοι.
Ως διάκονοι του Θεού οι άγγελοι μεταφέρουν στο Θεό τις προσευχές και τις αγαθοεργίες μας μεσιτεύοντας για μας. Ωραία περιγράφει ο Δαβίδ πως συμπαραστέκονται οι άγγελοι σ’ αυτόν που ελπίζει στον Κύριο. Η μάστιγα των κακών δεν τον αγγίζει… «…γιατί ο Θεός διατάζει τους αγγέλους του για χάρη σου να σε φυλάνε όπου κι αν πας. Θα σε σηκώσουν στα χέρια τους, για να μη σκοντάψει σε πέτρα το πόδι σου»
Δίκαια λοιπόν η εκκλησία μας έχει ιδιαίτερη ευχή στο φύλακα άγγελό μας και παρακαλεί τον Κύριο να μας δίνει: «άγγελο ειρήνης, πιστό οδηγό, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών».
Οι άγγελοι στη Θεία Λειτουργία
Πρέπει όλοι να γνωρίζουμε ότι στην Θεία Λειτουργία δεν είμαστε μόνοι μας. Είναι μαζί μας ο Κύριος, η Υπεραγία Θεοτόκος, οι άγιοι. Είναι και οι άγγελοι και ψάλλουμε μαζί τους τον Τρισάγιο ύμνο. Η Λειτουργία που τελείται στη γη, ενώνεται με την Λειτουργία που γίνεται στους ουρανούς από τους αγγέλους. Αυτός είναι ο λόγος που στη βυζαντινή τέχνη εικονίζεται στη γύρω ζώνη κάτω από τον Παντοκράτορα του τρούλου η ουράνια Θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή των αγγέλων.
Τα παιδιά που μπαίνουν στο Ιερό Βήμα και παίρνουν τα εξαπτέρυγα, θα προσέξουν πως πάνω σ’ αυτά υπάρχουν οι μορφές κάποιων φτερωτών αγγέλων. Αυτά λέγονται εξαπτέρυγα, γιατί έχουν έξι φτερούγες. Ο προφήτης Ηλίας αναφέρει ότι αυτά ονομάζονται «Σεραφείμ» και ψάλλουν στο Θεό τον ύμνο: «Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ (= των δυνάμεων), πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου…».
Οι άγγελοι εικονίζονται με φτερά. Μ’ αυτό θέλουμε να δείξουμε ότι είναι άυλα και πνευματικά όντα και δεν περιορίζονται στο χώρο αυτό.
Οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ παρουσιάζονται συνήθως με σπαθί ή σκήπτρο στο δεξί χέρι. Σύμβολο της εξουσίας και της δύναμης που τους χάρισε ο Θεός. Στο αριστερό χέρι κρατούν πολλές φορές μια σφαίρα που συμβολίζει τον κόσμο.
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι άγγελος ο οποίος εμφανίζεται κυρίως στην Παλαιά Διαθήκη, και μάλιστα από τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας του κόσμου. Επίσης, τον βλέπουμε να αγγέλλει στον Αβραάμ την ανάγκη θυσίας του γιου του, Ισαάκ. Στη συνέχεια μετά από την εντολή του Θεού επανεμφανίζεται για να αποτρέψει τη θυσία και να σώσει τον Ισαάκ. Επίσης ο Μιχαήλ, ήταν αυτός που οδήγησε το λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο.
Στην Καινή Διαθήκη τον συναντάμε στην κάθοδο του Χριστού στον Άδη, όπως επίσης και στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, όπου επικεφαλής των Αγγέλων πολεμά, το κακό πνεύμα, το διάβολο.
Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζεται περισσότερο στην Καινή Διαθήκη. Τον συναντάμε να παρουσιάζεται στο Ζαχαρία για να αναγγείλει τη γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή και μετά από έξη μήνες να παρουσιάζεται στην παρθένο Μαρία , στη Ναζαρέτ, για να της αναγγείλει ότι θα γεννήσει τον Υιό του Θεού. Γενικά τον Αρχάγγελο Γαβριήλ παρακολουθούμε να εκτελεί το θέλημα του Θεού σε ότι έχει σχέση με την ενανθρώπιση του Κυρίου.
Αρχάγγελος Μιχαήλ
Είναι ο ηγέτης του ιερού στρατού του ουρανού. Καθήκον του είναι να προστατεύει το νόμο του Θεού και να νικά τις δυνάμεις του κακού. Έχει σταλεί για να μας προστατεύει.
Εικόνα
Κρατά μια λόγχη με μια κορδέλα και ένα σταυρό στο δεξί χέρι του για να διώχνει το κακό και ένα πράσινο κλαδί φοίνικα στο αριστερό του χέρι που συμβολίζει ότι είναι ο φύλακας της πίστης.
Αρχάγγελος Γαβριήλ
Είναι μια πνευματική δύναμη του Θεού και ο κάτοχος των μυστηρίων Του. Η αποστολή του είναι να αναγγέλλει τα μυστήρια του Θεού στους ανθρώπους. Είναι γλυκός και έχει θεϊκή ευγένεια.
Εικόνα
Κρατά ένα φανάρι με ένα αναμμένο κερί στο δεξί του χέρι για να μας δείχνει το δρόμο και έναν καθρέφτη από πράσινο ίασπη στο αριστερό του χέρι για να μας δείχνει τη σοφία των Μυστηρίων του Θεού.
