Η Ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου – Κοινωνικές προεκτάσεις

Τη Δευτέρα 15 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η δεύτερη διαδικτυακή συνάντηση του Σεμιναρίου Επιμόρφωσης Κατηχητών-τριών, που συνδιοργανώνει το Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμορφώσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νεότητος και Οικογένειας Ι.Α.Α.
Η κ. Φανή Κουτσοβίτη (M.Ed. Θεολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) παρουσίασε στους συμμετέχοντες Ιερείς και Κατηχητές το θέμα: «Η Ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου – Κοινωνικές προεκτάσεις».
Η ομιλήτρια ξεκίνησε την ανάπτυξη του θέματος από τη σχέση Eλευθερία της βούλησης- επιλογή- Ευθύνη. Αναφέρθηκε στη διήγηση της «Γένεσης» για τη δημιουργία του κόσμου, αντιπαραβάλλοντας με τις κοσμογονικές αφηγήσεις των λαών της ανατολής, όπου ο θεός/οι θεοί δημιουργούν τον άνθρωπο για να εξυπηρετήσει κάποιο σκοπό τους, να τους υπηρετήσει.
Αντιθέτως, στη «Γένεση», ο Θεός πλάθει τον άνθρωπο από αγάπη, κατ’ εικόνα Του, ως κορωνίδα της δημιουργίας Του και δημιουργεί μαζί του σχέση: όχι σχέση αφέντη- δούλου, αλλά Πατέρα- υιού. Τον προικίζει με την ελευθερία της βούλησης, τον καθιστά υπεύθυνο για την υπόλοιπη δημιουργία (βλ. ονοματοδοσία ζώων: εξουσία επ’ αυτών/ ονοματοδοσία Εύας μετά την πτώση: εξουσία επ’ αυτής) και του δίνει τη δυνατότητα της κατά χάριν θέωσης.
Όπως αναφέρει και ο Παναγιώτης Νέλλας («Ζώον Θεούμενο», σελ. 29): «Το αληθινό μεγαλείο του ανθρώπου δεν βρίσκεται στο ότι είναι η ανώτατη βιολογική ύπαρξη, ένα ζώο λογικό ή πολιτικό, αλλά στο ότι είναι ζώον … θεούμενον, στο ότι αποτελεί την κτιστή ύπαρξη που έλαβε την εντολή να γίνει Θεός».
Όμως με το Προπατορικό αμάρτημα ο άνθρωπος πληγώνει τη σχέση του με τον Θεό = απιστεί. Ο Θεός τον αναζητά – τον ψάχνει για να συζητήσουν μαζί τι συνέβη, να παραδεχτεί το λάθος του και να αναλάβει την ευθύνη της πράξης που ελεύθερα επέλεξε να κάνει. Αμαρτία επομένως είναι η επιλογή που πληγώνει τη σχέση με τον Θεό ή με τον άνθρωπο.
Εν συνεχεία η κ. Κουτσοβίτη παρουσίασε την κοινωνική διδασκαλία του Χριστιανισμού ως απόρροια της αγάπης και της εικόνας για τη σωτηρία και τη Βασιλεία του Θεού.
Πάνω στο θέμα της έμπρακτης αγάπης προς τον ελάχιστο αδελφό μας αναφέρθηκαν πολλά παραδείγματα της καθημερινής ζωής σχετικά με την αντιμετώπιση των συνανθρώπων μας «της διπλανής πόρτας» (τον άστεγο, τον περιθωριακό, τον καταπονημένο κ.τ.λ.). Στην Αγία Γραφή και στους Πατέρες, βλέπουμε να ψέγονται ως αμαρτωλοί τελώνες, άρπαγες, εκμεταλλευτές, αδικούντες, ακριβώς επειδή φέρονται στους άλλους χωρίς αγάπη: τους αδικούν, τους αντιμετωπίζουν με σκληρότητα, τους βασανίζουν, δεν τους βοηθούν, τους εκμεταλλεύονται. Δεν τους αντιμετωπίζουν ως ίσους, ως οικείους, ως εικόνες Θεού.
Επί του σημαντικού αυτού ζητήματος, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας Ι.Α.Α., Αρχιμ. Συμεών Βενετσιάνος τόνισε ότι ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον που Κοινωνεί τον Χριστό και πρότεινε να παροτρύνουμε τα παιδιά των Κατηχητικών μας στην έμπρακτη αγάπη, με έργα φιλανθρωπίας και ελεημοσύνης. Γιατί ζώντας σε έναν εγωιστικό κόσμο, τα παιδιά δεν θα γίνονται πάντα αποδέκτες, αλλά και αυτά που θα προσφέρουν αγάπη.
Ακολούθησαν απορίες και προβληματισμοί από τους συμμετέχοντες, στους οποίους η κ. Κουτσοβίτη απάντησε με επιπλέον διευκρινίσεις και αναλύσεις επί των καίριων ερωτημάτων:
– Τι κάνουμε εμείς ως Χριστιανοί, ώστε να μην υπάρχουν τα περιθώρια να εκδηλώνονται άδικες και κακοποιητικές συμπεριφορές;
– Τι γίνεται με αυτούς τους θύτες που στην παράδοσή μας ψέγονται σε κάθε ευκαιρία; Τι έχουμε να πούμε ως Χριστιανοί για τους υπαίτιους τόσου πόνου και μαρτυρίου;
Επιπλέον ο π. Συμεών τόνισε ότι όλα καθορίζονται από τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Όσο περισσότερο αγαπάμε τον Θεό, τόσο αγαπάμε και την εικόνα Του, τον άνθρωπο. Όσο περισσότερο βάζουμε τον Θεό στη ζωή μας, τόσο περισσότερο θα γίνεται καλύτερος ο κόσμος μας. Εξάλλου, όλη η πνευματική ζωή είναι μία πορεία για τη σωτηρία, η οποία είναι η συμμετοχή μας στη Βασιλεία του Θεού. Η ανακήρυξη Αγίων φανερώνει πως η Εκκλησία ξεχώρισε αυτούς τους ανθρώπους, που διακρίθηκαν για την τήρηση των εντολών του Θεού και τη μετάνοιά τους!
Τέλος έγινε μία απαρίθμηση προτάσεων για φιλανθρωπικές δράσεις στα πλαίσια των Κατηχητικών και νεανικών συντροφιών στις ενορίες και ο π. Συμεών ανακοίνωσε τις προγραμματισμένες δράσεις του Ιδρύματος Νεότητος, εν όψει των Χριστουγέννων!
Η επόμενη διαδικτυακή συνάντηση θα πραγματοποιηθεί συν Θεώ τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου, με ομιλητή τον κ. Θανάση Ν. Παπαθανασίου (Αναπλ. Καθηγητή Ιεραποστολικής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας- Αρχισυντάκτη του περιοδικού Σύναξη), ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα: «Το ανθρώπινο υποκείμενο και ο πολιτισμός: Δεσμοί και δεσμά».