Το Ευαγγέλιο στον σύγχρονο κόσμο: συναντήσεις με χριστιανούς και θύραθεν στοχαστές
Ο στοχασμός και η συζήτηση πάνω στον κόσμο μας δεν είναι για τον χριστιανό περιττό βάρος αλλά αποτελεί απαραίτητο όρο της χριστιανικής μαρτυρίας, εφόσον η μαρτυρία δεν μπορεί να δοθεί σε συνθήκες άγνοιας και ακατανοησίας του Θεού, του άλλου, του εαυτού μας και του κόσμου.
Στην κατεύθυνση αυτή της σκέψης και της συζήτησης των χριστιανών με τους θύραθεν στοχαστές πάνω στον σύγχρονο κόσμο, το Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών διοργάνωσε δύο εκδηλώσεις-ανοιχτές συζητήσεις στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου της Ι.Α.Α. στο Ρουφ.
[fancygallery id=”23″ album=”21″]
Η πρώτη ανοιχτή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 17 Μαΐ?ου 2012, στις 19.00 είχε ως θεματικό άξονα το ερώτημα πώς οφείλουν να στέκονται οι χριστιανοί απέναντι στο πρόβλημα του κακού, σε όλες του της μορφές, ως ηθικό, πολιτικό και κοινωνικό κακό.
Ο π. Αντώνιος Πινακούλας μίλησε για τη Γέννηση και το Σταυρό του Χριστού ως αφετηρία του αγώνα εναντίον του κακού στη ζωή των χριστιανών και για την έννοια της «ανταναπλήρωσης» και της ευθύνης για τον άλλο που φτάνει τη θυσία, μέσα από τις οποίες ο Χριστός, τον οποίο ο χριστιανός πρέπει να ακολουθεί, αντι-προσωπεύει μέσα από το Πάθος, τη Σταύρωση και την Ανάσταση του, ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Με τον τρόπο της σταυρικής του θυσίας ο Χριστός αίρει τις αμαρτίες των ανθρώπων. Επίσης ο ομιλητής αναφέρθηκε και στη «Ζωοδόχο Πηγή», ως ανεξάντλητη πηγή του αγώνα των χριστιανών εναντίον του κακού.
Ο π. Δημήτριος Μπαθρέλλος ανέπτυξε την έννοια του κακού στην πατερική σκέψη, την οποία διαχώρισε ρητά από την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. Σύμφωνα με τον π. Δημήτριο το κακό για τους χριστιανούς Πατέρες δεν είναι απλώς άγνοια, αστοχία, ή ακρασία, όπως για τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Το κακό για τους Πατέρες μπορεί να διαφθείρει ολοκληρωτικά την ανθρώπινη βούληση και να την κάνει να το επιθυμήσει. Για τον λόγο αυτό ο άνθρωπος στη χριστιανική σκέψη δεν μπορεί σωθεί από μόνος του και μόνο με τη γνώση, αλλά απαιτείται η πίστη, δηλονότι η υπακοή μας στο θέλημα του για εμάς σταυρωθέντος και αναστάντος Θεού, που είναι η μόνη που μπορεί να μας αποσπάσει από την αμαρτία, το κακό και τον θάνατο και να μας σώσει.
Ο Θανάσης Παπαθανασίου ανέπτυξε το ερώτημα της στάσης των χριστιανών απέναντι στο φαινόμενο του νεο-ναζιστικού παγανισμού. Ο κ. Παπαθανασίου μίλησε για τον ναζιστικό παγανισμό «της βίας, της φυλής και του αίματος» και για ιδέες και πρακτικές μίσους απέναντι στον αδύναμο άνθρωπο και τον ξένο που βρίσκονται στον απόλυτο βαθμό στον αντίποδα του Ευαγγελίου του Χριστού. Χαρακτήρισε την οργάνωση Χρυσή Αυγή, ως «σατανιστική». Υπογράμμισε, επίσης, την ύπαρξη ξενόφοβων, μισάλληλων, εθνικιστικών και αντισημιτικών απόψεων σε ορισμένους ορθοδόξους, απόψεων που έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με όλη τη χριστιανική παράδοση της αγάπης για τον ξένο και της προσφοράς στον φτωχό συνάνθρωπό μας, ανεξαρτήτως φυλής και χρώματος.
Η δεύτερη ανοιχτή συζήτηση πραγματοποιήθηκε στον ίδιο χώρο την Τετάρτη 22 Μαΐ?ου 2012, στις 19.00 και είχε θέμα οι χριστιανοί απέναντι στο πρόβλημα της κοινωνικής ανισότητας και το αίτημα της δικαιοσύνης.
Ο π. Αντώνιος Καλλιγέρης μίλησε για την «φτώχεια και κοινωνική ανισότητα ως προκλήσεις για την Ποιμαντική της Εκκλησίας». Ο π. Αντώνιος έθεσε σε συζήτηση ορισμένα από τα δύσκολα ερωτήματα που αφορούν την Ποιμαντική της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο και ειδικά το ερώτημα «πώς να ποιμάνει η Εκκλησία;» στις διακεκαυμένες ζώνες των φτωχών και των ανέργων». Ο π. Καλλιγέρης είπε η δική μας εμπειρία της Ορθόδοξης Ποιμαντικής συναντιέται εδώ με την εμπειρία του κινήματος της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης» στη Λατινική Αμερική, που κατανόησε τον Χριστό ως τον Θεό των φτωχών και των βασανισμένων ανθρώπων και προσπάθησε να κηρύξει το Ευαγγέλιο της ελπίδας «σε μια ήπειρο σημαδεμένη από τη φτώχεια και τα βάσανα» (Γκουστάβο Γκουτιέρρες, Η Θεολογία της Απελευθέρωσης, εκ. Άρτου Ζωής, 2012).
Ο π. Ευάγγελος Γκανάς ξεκίνησε από το καίριο ερώτημα «τι έχουν να προσφέρουν οι χριστιανοί στη συζήτηση για τη δικαιοσύνη;». Αφού παρουσίασε ορισμένες σύγχρονες φιλοσοφικές αντιλήψεις και σχολές πάνω στην έννοια της δικαιοσύνης (ωφελιμισμός, φιλελευθερισμός, νεο-αριστοτελισμός κ.λπ.), στάθηκε, εν συνεχεία, στην αντίληψη περί δικαιοσύνης του Γκουστάβο Γκουτιέρρες και, ιδιαίτερα, στο ζήτημα ενός εμπλουτισμού της έννοιας της δικαιοσύνης με την προσθήκη και των άλλων χριστιανικών αρετών -της αγάπης, της υπομονής, της εγκαρτέρησης- που αντιφέρονται στην υπεράσπιση του δικαίου με μέσο τη βία. Στην προβληματική αυτή του εμπλουτισμού της έννοιας της δικαιοσύνης, ο π. Γκανάς έθεσε και το ακανθώδες και αιώνιο ερώτημα του Ιώβ για τη σχέση της ανθρώπινης οδύνης με τη Βασιλεία του Θεού.
Ο Μιχάλης Πάγκαλος αναφέρθηκε στην απουσία αυτοκριτικής της Εκκλησίας για τη στάση της σε κρίσιμες περιόδους του ιστορικού μας παρελθόντος, όπως η περίοδος της δικτατορίας του 1967-1974 και στην επείγουσα ανάγκη που υπάρχει σήμερα, να γίνει αυτή η αυτοκριτική διεργασία. Κατόπιν, ο κ. Πάγκαλος έθεσε εν αμφιβόλω ορισμένες από τις πολύ διαδεδομένες ιδέες της θεολογίας του ’60, όπως η εναντίωση στην ηθική και τον Νόμο, η ιδέα της αμαρτίας ως αστοχίας, ο αντιδυτικισμός, η εκκωφαντική απουσία μιας προβληματικής για τη δικαιοσύνη κ.λπ., κεντρικές ιδέες της θεολογίας του ’60 που κινδυνεύουν, όμως, να μετατρέψουν την πίστη σε μια έκφραση απλώς της πολιτιστικής μας ταυτότητας. Ο ομιλητής υπογράμμισε, επίσης, την αναγκαιότητα να αναπτυχθεί και μέσα στο χώρο της Ορθόδοξης θεολογίας μια σύγχρονη προβληματική για τη δικαιοσύνη που, μαζί με την αγάπη, αποτελεί θεμέλιο της Βίβλου και της χριστιανικής αντίληψης του Θεού.
Τέλος, το Σάββατο 18 Μαΐου 2013 στις 19.00, κατά την εκδήλωση για τη βράβευση των εθελοντών κατηχητών των Κοινωνικών Φροντιστηρίων, που διοργάνωσε το Γραφείο Νεότητος, ο θεολόγος Βασίλης Αντωνόπουλος μίλησε με θέμα, ο χριστιανός και η έννοια της ευθύνης. Ο κ. Αντωνόπουλος αναφέρθηκε στην κρισιμότητα της έννοιας αυτής της ευθύνης για τον άλλο στη ζωή του χριστιανού και υπογράμμισε ότι χωρίς την ευθύνη αυτή για τον συνάνθρωπό μας, την οποία μας παρέδωσε ο ίδιος ο Χριστός (βλ. Κατά Ματθαίον 25, 35-37) και τις συγκεκριμένες πράξεις αγάπης και ελέους που οφείλουμε στους φτωχούς, αναγκεμένους και άρρωστους συνανθρώπους μας, ο χριστιανισμός κινδυνεύει να εκπέσει σε μια κλειστή απέναντι στην κοινωνία και επηρμένη τυπολατρία.
