Την Δευτέρα 27 Νοεμβρίου το απόγευμα πραγματοποιήθηκε η έβδομη συνάντηση του Σεμιναρίου Επιμόρφωσης Κατηχητών-τριών, που διοργανώνει το Ίδρυμα Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμόρφωσης. Ο αξιότιμος κ. Κωνσταντίνος Κορναράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών μίλησε με θέμα: «Η κατανόηση του ανθρώπου ως ψυχοσωματική ενότητα στη χριστιανική και θύραθεν παιδεία».
Ο κ. Κορναράκης ξεκίνησε την εισήγησή του αναφερόμενος στο ότι ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματικό ον. Ο αρχαίος Γαληνός υποστήριζε ότι οι δυνάμεις της ψυχής έπονται των κράσεων του σώματος.
Στη συνέχεια μίλησε για τη διάκριση μεταξύ νοός – λόγου και άλογου – παθητικού. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα ο λόγος υποτάσσεται στο επιθυμητικό. Άλλη θεωρία δέχεται ότι οι δυνάμεις της ψυχής επηρεάζονται από το σώμα, χωρίς όμως αυτό να επιδρά καθοριστικά. Πρόκειται για την έννοια των αλληλοεπιδράσεων.
Ο κ. Κορναρἀκης αναφέρθηκε στη Νηπτική Θεολογία της Εκκλησίας. Οι ι. Πατέρες μάς «μιλάνε» μέσα από τις προσωπικές τους εμπειρίες, στο εργαστήρι της ερήμου. Οι αισθήσεις είναι μεταφορείς μηνυμάτων. Και η πνευματική ζωή είναι μία συνεχής πάλη.
Σε όλη την βιβλικοπατερική παράδοση γίνεται λόγος για την πνευματική τελείωση του ανθρώπου, για την πορεία του από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωση. Προ της πτώσεώς του ο άνθρωπος βρισκόταν στον φωτισμό του νου και με την πτώση ο νους του σκοτίσθηκε. Τώρα, πρέπει ο νους να καθαρισθεί, να επανέλθει στην κατάσταση που βρισκόταν ο Αδάμ στον Παράδεισο και από κει να φθάσει στην θέωση -θεωρία της δόξης του Θεού.
Αυτή η κάθαρση συνίσταται στην αποβολή των πτωτικών λογισμών και ενθυμήσεων του ανθρώπου, ώστε να παραμείνει στον νου και στην καρδιά του μόνο η μνήμη του Θεού, το ζωοποιό όνομα του Σωτήρος Χριστού. Συγχρόνως, στην κατάσταση αυτή καθαρίζεται το παθητικό της ψυχής, δηλαδή το θυμικό και επιθυμητικό του πεπτωκότος ανθρώπου, αυτό που θα λέγαμε με απλά λόγια, τα ανθρώπινα πάθη.
Ο νους του ανθρώπου είναι το κέντρο των αισθήσεων, ο οποίος στην προπτωτική κατάσταση δεχόταν τη φωτιστική ενέργεια του Θεού. Εντούτοις, διαχεόμενος στον κόσμο της πτώσης και συνδεόμενος με τις ανθρώπινες αισθήσεις, αναπόφευκτα έχει μολυνθεί. Όταν όμως καθαρισθεί από τις προλήψεις και τους λογισμούς, τότε όλες οι αισθήσεις ενοποιούνται. Αυτό οδηγεί, με τη Χάρη του Θεού, στην κάθαρση του νοός.
Στην καρδιά του ανθρώπου εδράζεται το παθητικό, το επιθυμητικό και το θυμικό μέρος της ψυχής. Ο κεκαθαρμένος νους ενεργεί στην καρδιά μεταφέροντας εικόνες και προσλήψεις των αισθητών πραγμάτων.
Διαλεγόμενος με τους συμμετέχοντες ο ομιλητής επισήμανε ότι πρέπει να βλέπουμε τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική οντότητα. Πιο συγκεκριμένα, αναπτύσσοντας το θεολογικό όρο «νους» και περί του σκοτασμού και της θεραπείας του νοός ο ομιλών τόνισε πως σύμφωνα με τους ησυχαστές Πατέρες ο νους έχει τρεις κινήσεις: τη φυσική κίνηση του νοός στην καρδιά, η πάρα φύσιν κίνηση όπου ο νους βγαίνει έξω από τη καρδιά και ταυτίζεται με τη διάνοια, και υπέρ φύσιν όταν ο νους αναφέρεται στον Θεό και ανυψώνεται από όλα τα κτιστά και προσεύχεται. Επίσης επισήμανε τα στάδια του Λογισμού: 1. η προσβολή, 2. ο συνδυασμός, 3. η συγκατάθεση και 4. η αιχμαλωσία.
Τα πάθη δημιουργούνται με δική μας αιτία. Ο διάβολος υποσκάπτει κάθε προσπάθεια του ανθρώπου. Εμείς όμως του δίνουμε τη δύναμη να το πράττει. Οι δαίμονες εκμεταλλεύονται τις αισθήσεις και από τις αισθήσεις περνάει ο λογισμός στην ψυχή. Δεν νεκρώνουμε ὀμως τα μέρη, αλλά τα ανακαινίζουμε κατά Θεόν.
Οι ψυχικές ασθένειες είναι συνέπεια της πτώσεως. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες στη ζωή μας είναι ο Πνευματικός και η Κοινότητα – ενορία και χάριτι Θεού ξεπερνιούνται τα προβλήματα.
Την προσεχή Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί συν Θεώ η εισήγηση του Αιδεσ. Πρωτ. π. Αντωνίου Καλλιγέρη (Εκπαιδευτικού- Διευθυντή Διεύθυνσης Ποιμαντικής Γάμου και Οικογένειας Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών) με θέμα: «Ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς».
